Narodowy Spis Powszechny potrwa do 30 czerwca. Być może termin wypełnienia kwestionariusza zostanie przedłużony do września.
Po co przeprowadzany jest Narodowy Spis Powszechny?
Narodowy Spis Powszechny przeprowadzany jest co 10 lat i ma dostarczyć podstawowych danych z zakresu statystyki ludności. Chodzi o zebranie informacji o jej stanie i strukturze według ustalonych cech demograficznych i społeczno-zawodowych. Zgodnie z ustawą o statystyce publicznej udział w NSP 2021 jest obowiązkowy.
- Spisy powszechne to czas, kiedy państwo, zadając obywatelom kilka pytań, stara się zdiagnozować: „ilu nas jest”, „kim jesteśmy” i „jak żyjemy” (...) Co istotne, w przypadku wielu cech demograficzno-społecznych, jak np. wyznanie, narodowość czy stopień niepełnosprawności, spisy powszechne są dla państwa jedynym źródłem danych – podkreśla Główny Urząd Statystyczny.
Jak można się samodzielnie spisać?
Podstawową formą podczas Narodowego Spisu Powszechnego 2021 jest samospis internetowy. W przypadku jeśli ktoś (np. ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność) nie będzie w stanie tego zrobić, pomogą mu rachmistrze – bezpośrednio lub telefonicznie. Żeby przeprowadzić samospis, należy skorzystać z interaktywnej aplikacji dostępnej na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego.
- Formularz do samospisu zaprojektowany został w taki sposób, aby przejście do kolejnego pytania zależało od odpowiedzi udzielonej na pytanie poprzednie – informuje GUS.
Jakie pytania są w spisie powszechnym?
Pierwsze pytania, na które należy odpowiedzieć dotyczą podstawowych danych, takich jak:
- imię,
- nazwisko,
- płeć,
- data urodzenia
Kolejne dotyczą m.in.
- zamieszkania,
- współdomowników,
- relacji rodzinnych.
W kwestionariuszu osobowym trzeba odpowiedzieć m.in. na pytania o kraj urodzenia, obywatelstwo czy migracje. Pytania związane z charakterystyką demograficzno-społeczną dotyczą m.in. stanu cywilnego, wykształcenia, narodowości, używanego języka, wyznania czy ewentualnej niepełnosprawności.
W przypadku aktywności zawodowej pytania są bardzo szczegółowe. Dotyczą wykonywanej pracy, ewentualnego aktywnego jej poszukiwania czy możliwości podjęcia pracy w najbliższy dwóch tygodniach. W przypadku osoby pracującej należy podać miejsce wykonywania pracy czy rodzaj działalności firmy.
Jak w Narodowym Spisie Powszechnym zadeklarować narodowość śląską i język śląski?
W województwie śląskim dużo emocji budzi kwestia deklarowania narodowości śląskiej i języka śląskiego. W formularzu spisowym jedno z pytań brzmi „Jak jest Pana(i) narodowość?” z informacją, że „przez narodowość należy rozumieć przynależność narodową lub etniczną – nie należy jej mylić z obywatelstwem”. Wśród możliwości do wyboru nie ma jednak narodowości śląskiej. Żeby taką zadeklarować trzeba zaznaczyć opcję „inna” i samodzielnie wpisać „śląska”.
Narodowość śląską można też podać jako drugą w kolejnym pytaniu „Czy odczuwa Pan(i) przynależność także do innego narodu lub wspólnoty etnicznej?”. W tym celu trzeba zaznaczyć odpowiedź „tak” i wpisać śląską.
W kolejnym pytaniu GUS pyta „Jakim językiem(ami) zazwyczaj posługuje się Pan(i) w domu?”. W tym przypadku do wyboru są opcje „wyłącznie polskim”, „polskim i innym(i) niż polski” oraz „wyłącznie innym(i) niż polski”. W dwóch ostatnich opcjach można wpisać „śląski”.
Fot. Magdalena Grabowska
